بسم الله الرحمن الرحیم

جريان مباهله با نصاراى نجران
پس از آن که اسلام بعد از جريان فتح مكه و جنگهاى ديگر گسترش يافت، و نيرومند شد، هيئتهاى مختلفى براى بررسى اوضاع و احوال اسلام بسوى پيغمبر اكرم (ص) اعزام گشتند، و برخى از آنان اسلام مى‏آوردند، و برخى امان ميخواستند تا بسوى قوم خود بازگشته و هر چه صلاح دید آن حضرت (ص) است در باره ايشان معمول دارد، و از جمله هيئتهائى كه بمدينه آمدند ابو حارثة كشيش بزرگ نصاراى نجران بود كه بهمراهى سى تن از مردان مسيحى آن شهر بنزد آن حضرت (ص) آمدند و از آن جمله بود: عاقب، و سيد، و عبد المسيح (كه اين سه تن از بزرگان و دانشمندان ايشان بودند) پس هنگام نماز عصر به مدينه رسيدند آنها لباسهاى ديبا و صليب پوشيده بودند يهوديان بنزد ايشان رفته با يك ديگر گفتگوها كردند، نصارى بيهود گفتند: شما بر چيزى نيستيد (و دينتان باطل و بيهوده است) يهود بآنها گفتند: شما بر چيزى نيستيد، (خلاصه هر كدام مذهبى ديگرى را باطل ميدانستند) و در همين باره خداى سبحان اين آيه را نازل فرمود: «و يهود گفتند: نصارى بر چيزى نيستند، و گفتند نصارى يهود بر چيزى نيستند» تا آخر آيه (سوره بقرة آيه 113).
پس هنگامى كه رسول خدا (ص) نماز عصر را خواند بسوى او رو كردند و جلوى آنان كشيش بزرگ آنها بود، پس رو بآن حضرت كرده گفت: اى محمد در باره بزرگ ما حضرت مسيح چه گوئى؟ پيغمبر (ص) فرمود: بنده خدا بود كه او را برگزيده و مخصوص گردانيد، كشيش بزرگ گفت: اى محمد آيا براى او پدرى سراغ دارى كه او را بوجود آورده باشد؟ پيغمبر (ص) فرمود: جريان زناشوئى در كار نبوده تا پدر داشته باشد! گفت: پس چگونه گوئى كه او بنده آفريده شده است و تو تاكنون بنده آفريده‏ شده نديده ای جز اينكه از راه زناشوئى و داراى پدر باشد؟ خداى سبحان آياتى از سوره آل عمران نازل فرمود تا باين آيه كه فرمايد: «همانا مثل عيسى نزد خداوند مانند آدم است كه او را از خاك آفريد پس باو گفت: باش پس شد، سخن حق از پروردگار تو است و تو مباش از شكّ‏كنندگان، پس هر كس در آن با تو ستيزه كند از آنچه بيامده است تو را از دانش، بگو بيائيد بخوانيم و فرزندان ما و فرزندان شما را و زنان ما و زنان شما را، و ما خود را و شما خويش را سپس بيكديگر نفرين ميكنيم و بگردانيم لعنت خدا را بر دروغگويان» (سوره آل عمران آيه‏هاى 59 تا 61) پس رسول خدا (ص) اين آيات را بر نصاراى نجران خواند، و آنها را بمباهله (يعنى نفرين كردن بيكديگر) دعوت كرده فرمود: همانا خداى عز و جل بمن خبر داد كه پس از مباهله هر آن كس كه بر باطل است عذاب بر او نازل شود، و بدان وسيله حق از باطل جدا گردد، پس كشيش بزرگ با عبد المسيح و عاقب براى مشورت گرد هم آمدند و تصميم ايشان بر اين شد كه تا صبح روز ديگر از او مهلت بخواهند (و فردا با او مباهله كنند).
وقتی به محل استراحت خود باز گشتند كشيش بزرگ بآنها گفت: فردا نگاه كنيد ببينيد اگر محمد با فرزندان و خاندان خودآمد از مباهله با او بپرهيزيد، و اگر با اصحاب و يارانش آمد با او مباهله كنيد و نترسيد كه بر چيزى نيست (و دين حق را دارا نيست) چون فردا شد پيغمبر (ص) در حالى كه دست على بن ابى طالب عليه السّلام را در دست داشت و حسن و حسين علیهما السلام از جلو و فاطمه عليها السّلام از پشت سرش ميرفتند براى مباهله حاضر شد، و نصارى نيز كه كشيش بزرگ پيشاپيش آنها بود (براى مباهله) بيرون شدند، همين كه كشيش پيغمبر (ص) و همراهانش را بديد پرسيد كه اينان (كه همراهش هستند) كيانند؟ به او گفته شد: او پسر عمويش على بن ابى طالب است، و هم او داماد و پدر فرزندان و محبوبترين مردمان نزد اوست، و آن دو كودك فرزندان دخترش كه از شوهرش على است ميباشند، و آن دو نيز محبوبترين مردمان نزد اويند، و آن زن دخترش فاطمه است كه گراميترين مردمان پيش او است، و پيش پيغمبر از ديگران نزديكتر است ، كشيش رو بعاقب و سيد و عبد المسيح كرده گفت: نگاه كنيد و ببينيد كه او با نزديك‏ترين و گرامى‏ترين فرزندان و خاندان خود آمده تا بوسيله آنان مباهله كند و با كمال اطمينان باينكه بر حق است آمده و بخدا سوگند اگر بر برهان خود مى‏ترسيد اينان را بهمراه خود نمى‏آورد، از مباهله كردن با او بپرهيزيد، و بخدا سوگند اگر بخاطر انديشه از قیصر (پادشاه روم) نبود هم اكنون من مسلمان مي شدم، ولى به هر چه ميان شما و او سازش و اتفاق مى‏شود با او مصالحه كنيد (و صلح بر قرار سازيد، و هر چه در برابر صلح از شما خواست بپذيريد) و بشهرهاى خود بازگرديد، و براى خود فكرى بكنيد، باو گفتند: ما پيرو فرمان تو هستيم هر چه كردى بدان گردن نهيم، پس كشيش رو بحضرت (ص) كرده گفت: اى ابو القاسم ما با تو مباهله نمى‏كنيم، ولى مصالحه ميكنيم، پس با ما صلح كن ، پيغمبر (ص) با آنها مصالحه كرد بر اينكه هر سال دو هزار حله (جامه نو) از حله‏هاى اواقى باو بدهند .

ارشاد شیخ مفید ، ترجمه سید هاشم رسولی محلاتی ج 1 ص 222

مباهله در لغت ازباب مفاعله به معنای نفرین هر یک از دو نفر علیه یکدیگر می باشد ( مصباح المنیر ص 64)